Không tin tưởng thẩm phán, tôi có được quyền yêu cầu thay đổi thẩm phán khác không?

Để những người đang và sẽ quan tâm đến vấn đề này hiểu rõ hơn các quy định của pháp luật về việc thay đổi những người tiến hành tố tụng (thẩn phán, kiểm sát viên, thư ký…) trong quá trình giải quyết vụ án dân sự, thì bài viết dưới đây Chúng tôi xin được làm rõ vấn đề nói trên:

Để biết quyền của mình đến đâu, trước hết cần nằm rõ những người tiến hành tố tụng bao gồm những ai, và đương sự (tức nguyên đơn, bị đơn, người có quyền và nghĩa vụ liên quan…) có quyền yêu cầu thay đổi những ai trong những người tiến hành tố tụng đó.

Tại điều 46 BLTTDS quy định những người sau đây là những người tiến hành tố tụng dân sự:

– Chánh án Tòa án, Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân, Thẩm tra viên, Thư ký Tòa án;

– Viện trưởng Viện kiểm sát, Kiểm sát viên, Kiểm tra viên.

Vậy đương sự có quyền yêu cầu thay đổi những ai?

Theo quy định tại điều 70 BLTTDS thì đương sự có quyền: “Yêu cầu thay đổi người tiến hành tố tụng, người tham gia tố tụng theo quy định của Bộ luật này”.

Tức là đương sự có quyền yêu cầu thay đổi Chánh án Tòa án, Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân, Thẩm tra viên, Thư ký Tòa án; Viện trưởng Viện kiểm sát, Kiểm sát viên, Kiểm tra viên.

Nhưng, trường hợp nào mới được yêu cầu thay đổi?

– Người tiến hành tố tụng phải từ chối tiến hành tố tụng hoặc bị thay đổi trong những trường hợp sau đây:

+ Họ đồng thời là đương sự, người đại diện, người thân thích của đương sự.

Người thân thích được xác định là vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi,… được quy định tại (Nghị quyết 03/2004/NQ-HĐTP).

+ Họ đã tham gia tố tụng với tư cách là người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự, người làm chứng, người giám định, người phiên dịch trong cùng vụ việc đó.

+ Có căn cứ rõ ràng cho rằng họ có thể không vô tư trong khi làm nhiệm vụ.

– Ngoài ra đối với thẩm phán, hội thẩm nhân dân còn có thêm những trường hợp sau buộc họ hải từ chối tiến hành tố tụng hoặc bị thay đổi:

+ Họ cùng trong một Hội đồng xét xử và là người thân thích với nhau; trong trường hợp này, chỉ có một người được tiến hành tố tụng.

+ Họ đã tham gia giải quyết theo thủ tục sơ thẩm, phúc thẩm, giám đốc thẩm hoặc tái thẩm vụ việc dân sự đó và đã ra bản án sơ thẩm, bản án, quyết định phúc thẩm, quyết định giám đốc thẩm hoặc tái thẩm, quyết định giải quyết việc dân sự, quyết định đình chỉ giải quyết vụ việc, quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự, trừ trường hợp là thành viên của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao, Ủy ban Thẩm phán Tòa án nhân dân cấp cao thì vẫn được tham gia giải quyết vụ việc đó theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm.

+ Họ đã là người tiến hành tố tụng trong vụ việc đó với tư cách là Thẩm tra viên, Thư ký Tòa án, Kiểm sát viên, Kiểm tra viên.

– Đối với thẩm tra viên và thư ký tòa thì ngoài những trường hợp thuộc quy định chung đối với trường hợp người tiến hành tố tụng phải từ chối tiến hành tố tụng hoặc bị thay đổi, còn bị thay đổi bởi những trường hợp sau:

+ Họ đã là người tiến hành tố tụng trong vụ việc đó với tư cách là Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân, Thẩm tra viên, Thư ký Tòa án, Kiểm sát viên, Kiểm tra viên.

+ Là người thân thích với một trong những người tiến hành tố tụng khác trong vụ việc đó.

Chánh án tòa án, viện trưởng viện kiểm sát khi trực tiếp thụ lý, giải quyết vụ việc thì cũng phải từ chối hoặc bị thay đổi nếu thuộc những trường hợp nói trên.

Việc yêu cầu thay đổi người tiến hành tố tụng là thẩm phán, hội thẩm nhân dân, thư ký tòa, có thể được diễn ra trước khi mở phiên tòa hoặc ngay tại phiên tòa. Và tuy từng trường hợp cụ thể mà chánh án tòa án hoặc hội đồng xét xử quyết định.

Việc thay đổi người tiến hành tố tụng là kiểm sát viên, kiểm tra viên trước khi mở phiên tòa hay sau khi mở phiên tòa sẽ do viện trưởng hoặc hội đồng xét xử quyết định.

Như vậy, sau khi đã biết rõ những trường hợp nào thì được quyền yêu cầu thay đổi những người tiến hành tố tụng, thì để đảm bảo hơn cho quyền và lợi ích hợp pháp của mình, các bạn nên xem xét kỹ lưỡng về căn cứ yêu cầu thay đổi, cân nhắc kỹ lưỡng và quyết định xem có nên yêu cầu thay đổi hay không.

► Để được tư vấn, hỗ trợ thêm trong những trường hợp cụ thể, hãy liên hệ với Chúng tôi.